Artykuł - 28.VIII.2012
ARTYKUŁ

Kompletny przewodnik po kontuzjach ACL

Orginalny tytuł: The Complete Guide to ACL Injuries
Autor: Jim Brown Tłumaczenie: Marek Świder
Źródło: Core Performance Zdjęcie: Core Performance

Istnieje około 200 000 urazów więzadła krzyżowego przedniego (ACL) każdego roku. Od 80 000 do 100 000 obejmuje częściowe lub pełne zerwanie więzadła. Jednak ponad połowa z nich jest uszkadzana z własnej winy i nie jest związane z żadnym kontaktem z przeciwnikiem. Mają one miejsce nieproporcjonalne więcej u sportowców kobiet – problem jest w tym, że mimo nowych programów treningowych wykazujących sukces w zmniejszenia ryzyka takiej kontuzji one nadal, uporczywie, występują.

Więzadła są zbudowane z wytrzymałego materiału włóknistego, który łączy się w stawach kości. Spośród czterech głównych więzadeł, które utrzymują staw kolanowy w miejscu, dwa z nich – więzadło krzyżowe przednie (ACL) i więzadło poboczne przyśrodkowe (MCL), są najbardziej podatne na nadciąganie, naderwanie i całkowite rozerwanie. ACL, który jest umieszczony z przedniej części kolana jest najmniejsze z czterech więzadeł. Jest to czynnik szczególnie ważny dla stabilizacji kolana podczas aktywności sportowej. Kiedy następuje uszkodzenie, odzyskanie pełnej sprawności może być drogie, trudne i czasochłonne.

JAK DOCHODZI DO URAZU ACL?
ACL zapobiega przesuwaniem się na dole kości goleni (piszczel) względem kości udowej. Bez więzadła, kolano byłoby niestabilne i podatne na częste uszkodzenia oraz zwichnięcia. ACL może być nadciągnięte, naderwane lub całkowicie zerwane, gdy zawodnik biegnie, zwalnia, zatrzymuje się szybko i ląduje niezgrabnie po skoku, zwiększa rozciągnięcie kolana, nie utrzymuj równowagi lub zmienia kierunek na prostym kolanie (wydłużonym). Dokładne przyczyny nie są do końca jasne, ale prawdopodobniej obejmuje sposób funkcjonowania mięśni, które nie udźwignęły ciężaru pracy lub indywidualnej sprawy anemicznej człowieka. „W przypadku, gdy zawodnik nie ma odpowiedniej siły mięśniowej istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia poważnej kontuzji kolana. Często słabość pośladków i niestabilność prowadzi do nadmiernego obciążenia, które kompensowane są przez ACL” – mówi Steve Smith, fizjoterapeuta Athletes’ Performance.

ZAWODNICZKI A URAZ ACL
„Jednym z powodów, dlaczego dziewczęta i kobiety mają wyższy wskaźnik urazów ACL, jest ich kąt miednicy do kolan, który działa na nogi w przeciwieństwie do mężczyzn” – mówi Joshua Hackel (Główny Dyrektor Sports Medicine), Andrews Institute, Gulf Breeze. „Kąt tworzy zwiększony nacisk na ACL” - kontynuują. Jednakże ryzyko uszkodzenia ACL mogę być zmniejszone przez program treningowy, który rozwija siłę ścięgien udowy, zwiększa ich elastyczność, wytrzymałość oraz zwiększa elastyczność miednicy i stabilizacji tułowia. Nie ma limitu wieku, od kiedy należy zacząć ten program szkoleniowy. Hackel mówi: (dotyczy to męskiej jak i żeńskiej populacji) "Tak długo jak nie są maksymalizowane wartości ciężarów podnoszonych i są one nadzorowane przez osobę, która ma wiedzę na temat właściwej techniki, trening siłowy z oporem zewnętrznym jest dobrą rzeczą dla młodzieży”.

URAZY ACL W LICZBACH:
70% urazów ACL , występują podczas rozpoczynania ruch i zmiany dynamicznej kierunku poruszania się we wszystkich dyscyplinach sportu. 4 na 10 dziewczyn i kobiet doznały urazów ACL. Jest to od 4 do 10 razy częściej niż chłopcy i mężczyźni w tych samych dyscyplinach sportowych

KTO JEST NARAŻONY NA RYZKO URAZÓW ACL?
Urazy ACL występują do dziesięciu razy częściej u dziewcząt i kobiet (częściej u kobiet) niż u chłopców i mężczyzn. Istnieją różne teorie, w tym brak równowagi czy siły mięśniowej pomiędzy mięśniami czworogłowym uda a ścięgnami. Ponadto może być to związane z nieodpowiednim treningiem dla konkretnych ruchów sportowych jak lądowanie po wyskoku (fazy plyometrii), nagłego zatrzymania się czy szybkiej zmiany kierunku.

Koszykarze i piłkarze nożni to gracze, którzy znajdują się na szczycie grupy wysokiego ryzyka. Siatkarze, gimnastycy, cheerleaders i hokeiści, zapaśnicy, zawodnicy rugby, lacrosse i narciarze nią za w cale daleko w tyle. Piłkarze uszkadzają ACL w bezdotykowych ruchach, a także gdy otrzymują ciosy w kolano.

OBJAWY
- Ostry ból kolana w momencie uszkodzenie i nasilający się ból podczas wstania
- Głośny trzaskający dźwięk w momencie uszkodzenia
- Obrzęk, który rozwija się w ciągu 12 godzin
- Niezdolność unoszenia ciężaru – uczucie, że kolano będzie „zarywać się”
- Zapalenie stawów w późniejszym okresie życia
POCZĄTEK LECZENIA
- Zastosuj lód od 15 do 20 minut, co najmniej 3-4 razy dziennie aby kontrolować obrzęk
- Podnieś nóg/kolano powyżej poziomu serca, aby zmniejszyć obrzęk
- Nie wolno ruszać/przesuwać kolana. Użyj szyny, zawiń elastycznym bandażem lub odciąż nogę kulami
- Użyj leków przeciwbólowych, takich jak ibuprfen.
- Nie próbuj „chodzić z tym” Ci, którzy to robią ryzykują dalszym uszkodzeniem stawu.
- Jeśli uważasz, że jest to poważny uraz kolana, takie jak zerwanie ACL to jak najszybciej zgłoś się do lekarza.
STRATEGIA RUCHU
Czas potrzebny, aby wrócić do pełnej sprawności sportowej to oscyluje od 6 do 9 miesięcy i jest to sprawa indywidualna uzależniona od uszkodzonego organizmu, operacji (sposób i jej wykonanie) oraz pracy na rehabilitacji. Oto niektóre rzeczy, które można zrobić aby wypełnić lukę pomiędzy rehabilitacją a powrotem do sportu. Przygotowanie ruchowe (PR):
PR 1. Chodzenie z Mini-Band – przód, ugięte kolana
PR 2. Chodzenie z Mini-Band – bok, ugięte kolana
PR 3. Chodzenie z Mini-Band – przód, proste nogi
PR 4. Chodzenie z Mini-Band – bok, proste nogi
PR 5 Word’s Greadest Stretch (wyzwanie dla tułowia i mięśni bioder)
PR 6 Obniżenie na nogach
PR 7 Marsz z wyprostowanymi nogami
PR 8 Marsz z ugiętymi kolanami – po prostej i bokiem
PR 9 Skip z prostymi nogami
PR10 Skiping z ugiętymi kolanami
PR11 Przeplatanka
Siła i stabilność (SS)
SS1. Zgięcie biodra w klęku podpartym (Dlaczego to działa: utrzymuje mobilność stawu biodrowego, skupiając się na naturalnej pozycji tułowia)
SS2. Most przodem (Dlaczego to działa: poprawa wytrzymałość tułowia)
SS3. Most boczny ( Dlaczego to działa: poprawia wytrzymałość tułowia)
SS4. Most pośladkowy (Dlatego to działa: Poprawia siłę pośladków)
SS5. Wykrok w przód z pchaniem ciężaru
SS6. Wykrok w przód z ciągnięcie ciężaru (Dlaczego to działa: aktywuje pośladki i stabilizatory tułowia w pozycji statycznej, bardzo podobnie do rzutu w przód)
SS7. Głęboki przysiad i Progresje podrzutu w przód.

JAK UNIKĄĆ URAZU ACL?
- Więcej czasu poświęcić należy na rozgrzewkę w niskich temperaturach
- Nie należy zwiększa intensywności ćwiczeń, czasu trwania lub częstotliwości o ponad 10% w tygodniu.

Ćwiczenia zapobiegające:
CZ1 Rolowanie Pośladkowego Większego
CZ2 Rolowanie Pośladkowego Średniego
CZ3 Rolowanie taśmy bocznej
CZ4 Rozciąganie stawu skokowego klęcząc na kolanie
CZ5 Boczne odwodzenie w podskoku – rotacja zewnętrzna
CZ6 Most Pośladkowy
CZ7 Most Pośladkowy – w ruchu
Ćwiczenia przygotowawcze do ruchu:
MP1 Mini Band chodzenie
MP2 „Jaskółka” w miejscu
MP3 „Jaskółka” w ruchu
MP4 Rozciągnięcie w wypadzie w przód – w miejscu
MP5 Rozciągnięcie w wypadzie w przód – w ruchu

URAZY ACL I FOOTBALL AMERICAN
Badanie mistrzowskiego poziomu zawodników wracających po rekonstrukcji ACL pokazały, że sportowy wracali do pierwszego meczu od 9 do 12 miesięcy po zabiegu. „Po powrocie do futbolu” to punkt, w którym zawodnik jest gotowy do powrotu wykonując ćwiczenia w zespole ale nie z zespole. W badaniu opublikowanym w “Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy” autorstwa Mark Verstegen, Sue Falsone, Steve Smith and Russell Orr w Athletes’ Performance, autorzy uważają: „W oparciu o doświadczenia kliniczne, czujemy, że to zawodnik musi wykonać dużą pracę od 1 do 2 miesięcy aby wrócić do sportowej rywalizacji z przeciwnikiem. Oznacza to, że w tym okresie działania rehabilitacyjne należy skierować na powrót gracza do praktyki, a nie tylko do punktu w którym może wykonywać trening”.

„Aby określić, czy zawodnik jest gotowy do powrotu do dowolnego sportu (zwłaszcza takiego, w których ruch jest chaotyczny i wymaga gwałtownych zmian kierunków) opartego na ruchu to kryteria i testy, które są używane, powinny odtworzyć w jak największym stopniu warunki dyscypliny. Kryteria stosowane od oceny gotowości powinny zawierać specyficzną pozycję, zróżnicowanie ruchów, które pozwalają na dwustronne porównania. Ruch oparty na badaniu powinny być wykonane przez sportowca w stanie zmęczenia lub pod presją (zestresowania). Powodem tego jest, fakt, że zmęczenie wpływa niekorzystnie na „sterowanie silnikiem” a to powoduje potencjalne problemy z kontrolowaniem ruchów. Tym samym stają się to typowe warunki dla dyscypliny sportowej, które są jednocześnie kontrolowane. Szczególnie należy uwzględnić czynnik zmęczenia, który jest wpierane przez dane Bradley i współpracowników, którzy stwierdzili, że większość urazów ACL w NFL, wydarzenia występujące podczas gry kontrolowanej występuje później w grze”.

JAK ZREDUKOWAĆ RYZYKO ODNIESIENIA TAKIEJ KONTUZJI W PRZYSZŁOŚCI?
Ponieważ historia poprzedniego urazu jest największym czynnikiem ryzyka dla przyszłej kontuzji, amerykańscy piłkarze, którzy przeszli rekonstrukcję ACL są bardziej narażeni na uraz w przyszłości. Wspomnianym wcześniej badaniu, autorzy przedstawili kilka zaleceń, aby zmniejszyć ryzyko ponownego urazu. „Aby zmniejszyć ryzyko, musi być utrzymany wysoki poziom kwalifikacji ruchowych na wszystkich etapach rehabilitacji. Sportowcy muszą wykorzystywać platformy, które mogą się poruszać, będą wpływać na stabilność i mobilność podnosząc je na wysoki poziom siły „core”. Taki sprzęt pozwoli kontrolować nadmiar siły zewnętrznej występującej w grze i zidentyfikować z łatwością źródło bólu oraz powtarzające się (przewlekłe) mikrourazy. Jeden z obszarów, na które najłatwiej wpłynąć u sportowca to rozgrzewka zarówno treningowa jak i meczowa. Zalecamy rozgrzewkę, która powinna być dynamiczna, powodować obciążenie, zawierać bogato elementy proprioceptywne, aktywować kluczowe stabilizatory i aktywnie wydłużać/rozciągać systemy powięziowe. Ponadto dynamiczne rozgrzewki nazywane „przygotowaniem do ruchu” powinny być przeprowadzone przed każdym treningiem, praktyką ruchową i grą”.

Autor: Jim Brown

Biblografia
  1. Joshua Hackel, MD, Director, Primary Care Sports Medicine, The Andrews Institute, Gulf Breeze, Florida
  2. Steve Smith, PT, DPT, SCS, CSCS, Manager, Performance Physical Therapy Services, Athletes’ Performance, Gulf Breeze, Florida
  3. Health Extra Newsletter, The Cleveland Clinic
  4. Sportsmetrics USA
  5. "Understanding and Preventing Noncontact ACL Injuries" (American Orthopaedic Society for Sports Medicine)
  6. “Suggestions From the Field for Return to Sports Participation Following Anerior Cruciate Ligament Reconstruction: American Football” (Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy)

Copyright by magik&precel